خسروآباد؛ نگین عمارت‌های سنندج

با دیدن مجسمە مستورە اردلان، کرایە ماشین را حساب کردە و پیادە می‌شوم، وجود مجسمە باشکوە مستورە با آن همە زیبایی و شوکت یادآور رونق کوچەای بودە کە زمانی مستورە بر خاک آن قدم زدە است.

صدای آبی کە از حوض جلوی درب عمارت سرچشمە و بە پایین دست کوچە روان می‌شود و صدای سرمست گنجشک‌ها در آستانە شروع فصل بهار؛ موسیقی دلنوازی را در کوچە عمارت طنین‌انداز کردە است.

بە جلوی عمارت کە می‌رسم، بە شکوە و قدمت عمارت کە نگاە می‌کنم، بە ایوان مشرف بە منطقە کە می‌نگرم، لبریز می‌شوم از خیال از تجسم! ذهنم تصویری می‌سازد از تاریخ، از زیبایی بی حد و حصر مستورە و از هیبت خسروخان اردلان کە روزی روزگاری در این ایوان زیبا عاشقانە قدم زدەاند.

این اولین بار نیست کە بە دیدن این عمارت می‌آیم، اما هربار کە از آن در چوبی عمارت می‌گذرم و بە حیاط عمارت کە می‌رسم، انگار از زمان حال قدم بە دورانی تاریخی نهادەام.

فکر و تجسم چندین بارە ذهن کە روزی مستورە اردلان ( اولین زن تاریخ نگار ایران و جهان) در حیاط باشکوە عمارت خرامان قدم برداشتە و خدمەای کە پشت سر او بە آرامی حرکت می‌کردند تا در خدمت او باشند و یا فکر اینکە گهگاهی ذوق شعریش در همین قدم زدن‌ها گل‌انداختە ذهن و روحم را بە وجد می‌آورد.

یا خیال اینکە روزگاری در این عمارت باشکوە عروسی حسن جهان خانم تنها دختر فتحعلی شاه با خسروخان اردلان با چه شکوه و جلالی برگزار شده و چندین ماه به جشن و سرور پرداخته شدە، باید بودیم و می‌دیدیم ولولە و سرور آن زمان عمارت را!

در توصیف هیبت خسروخان اردلان و شکوە عمارت همین بس کە “مک دونالد کینر” از اعضای کمیسیون دیپلماتیک بریتانیایی که در سال ۱۸۱۰ میلادی به سنندج سفر کرده گفتە “والی در کاخی باشکوه سکونت دارد و در آنجا چنان درجه‌ای از حکومت و شکوه و جلال را برقرار کرده که نظیر آن را در هیچ کجای ایران جز دربار ندیده‌ام؛ سرای او همواره برای فراغت بیگانگان گشوده است و همیشه مجموعه‌ای از اسب‌های نخبه را نزد خود نگه می‌دارد و خلاصه اینکه محال است این فرمانده که در بالای تالارش نشسته، اطرافش را دوستان و منصوبانش گرفته‌اند را دید و به یاد دربارهای “پرسی و دوگلاس” کشور خودمان نیفتاد”.

بازدید از عمارت خسروآباد، تنها بازدید از یک بقایای تاریخی بە جا ماندە از دوران اردلان‌ها نیست! بلکە قدم زدن در دالان تاریخ است.

بالا رفتن از هرکدام از پلەهای عمارت یعنی قدم گذاشتن در ردپای تاریخ، ردپای افرادی کە روزی روزگاری در آن عمارت زیستەاند و قدم زدن در اتاق‌های تودرتوی عمارت یعنی یادآور زندگی و سرگذشت تلخ و شیرین اردلان‌ها!

عمارت خسروآباد

عمارت خسروآباد یکی از زیباترین و باشکوە‌ترین عمارت‌های زیبای ایرانی است که به شماره ۱۴۹۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و امروزه از جاهای دیدنی سنندج به شمار می‌رود.

این بنای تاریخی زیبا در سال ۱۲۲۳ هجری قمری و به دستور حاکم وقت سنندج، ‌امان‌الله خان اردلان ساخته شدە و مساحت بنا ۶ هزار متر بوده و آنچنان کە گفتە می‌شود عمارت قصر که در قسمت شرقی باغ قرار گرفته بە دوران زندیە بازمی‌گردد.

خسروآباد یک بنای تشریفاتی است کە مراسمات خاصی برای پذیرایی از شاە و اشراف‌زادگان و جلسات سیاسی و نظامی در آن برگزار و در واقع مقر حکومتی بودە است.

کتیبەای در عمارت خسروآباد موجود است کە در آن نام فتحعلی شاە قاجار و امان‌اللە‌خان اردلان در کنار هم آوردە شدە کە نشان از روابط خوب اردلان‌ها و قاجارها بودە و چنان کە گفتە شدە در سال ۱۲۷٥ ناصرالدین شاە قاجار بە سنندج سفر کردە و بە مدت یک ماە در این عمارت زیبا سکونت داشتە است.

معماری عمارت خسروآباد

این عمارت بە دو بخش اصلی قصر و باغ تقسیم شدە کە قصر عمارت در بخش شرقی آن واقع شدە و یکی از بناهای اشرافی و باشکوە داخل عمارت است.

در ورودی قصر ایوانی ستون‌های متعددی بە چشم می‌خورد کە این ستون‌ها بە شکلی زیبا و هنرمندانە در جای جای عمارت قرار دادە شدەاست.

بخش‌هایی از این عمارت، پس از امان‌اللەخان اردلان بە آن اضافە شدە است کە نمای ساختمان بخش غربی و شرقی کاملا باهم متفاوت و نشان از ساخت عمارت در دو دورە زمانی متفاوت دارد.

یکی از زیبایی‌های چشمگیر این عمارت، وجود حوض در درب ورودی است کە با درختان ستبر گردو احاطە شدە و زیبایی بی‌نظیری بە عمارت بخشیدە است.

همچنین در طبقە سوم عمارت حوضی نسبتا کوچک و زیبا با فوارەهای سنگی وجود دارد کە بە زیبایی عمارت افزوده است.

بخش‌های مختلف این عمارت شامل هشتی، حیاط، قصر خسرویە، عمارت سردر است.

انتهای پیام